O Espresso Systems (ESP)

Czym właściwie jest Espresso Systems (ESP)?

Espresso Systems to projekt infrastrukturalny w ekosystemie Ethereum, skoncentrowany na koordynacji, a nie na wykonywaniu transakcji. Jego zadaniem jest zapewnienie rollupom szybkich potwierdzeń i — z czasem — umożliwienie im współpracy bez jednego scentralizowanego sekwencera. To nie „kolejny L2”, lecz wspólna warstwa infrastruktury. Token ESP służy do zarządzania siecią i jej zabezpieczenia.

Dlaczego Espresso tak mocno podkreśla HotShot i data availability?

Bo kolejność transakcji to najtrudniejszy element. HotShot to dedykowany konsensus BFT do szybkiego sekwencjonowania, a Tiramisu odpowiada za dostępność danych bez konieczności przechowywania pełnych bloków przez każdego walidatora. W normalnych warunkach system jest szybki, a w razie problemów przechodzi w bezpieczny tryb zapasowy. To podejście bardziej praktyczne niż efektowne.

Ile istnieje tokenów ESP i czy podaż jest ograniczona?

Całkowita podaż ESP jest stała i wynosi 1 miliard tokenów. Nie ma dodatkowej inflacji ponad ten limit. Szczegółowe proporcje alokacji nie zostały jeszcze w pełni ujawnione, ale struktura jest typowa dla projektów infrastrukturalnych: długie vestingi dla wczesnych uczestników oraz istotna część dla ekosystemu i społeczności. Najpierw produkt, potem pełna tokenomia.

Do czego faktycznie służy token ESP?

ESP nie jest wyłącznie tokenem governance „dla formalności”. Wykorzystuje się go do zarządzania protokołem, stakingu zabezpieczającego konsensus oraz — w przyszłości — do opłat za sekwencjonowanie w ramach wspólnego rynku. Dochodzą do tego mechanizmy fair ordering ograniczające toksyczny MEV. Popyt ma narastać stopniowo i z kilku źródeł, a nie z jednego impulsu.

Jak wygląda vesting w sprzedaży publicznej?

Sprzedaż publiczna miała strukturę 50% cliff / 50% liniowo. Połowa tokenów odblokowuje się po roku, a pozostałe 50% uwalniane jest równomiernie przez kolejny rok. Łącznie daje to dwuletni harmonogram. To wolniejsze tempo niż w wielu projektach i celowo ogranicza presję podażową na starcie.

Kto finansował Espresso i ile kapitału zebrano?

Espresso pozyskało 60 mln USD w dwóch rundach. Seed (marzec 2022) to 32 mln USD, prowadzone przez Electric Capital i Sequoia Capital z udziałem znanych funduszy crypto. Series B (marzec 2024) przyniósł 28 mln USD i był prowadzony przez Andreessen Horowitz (a16z). Profil inwestorów wskazuje raczej na długoterminową infrastrukturę niż szybki zysk.

Czy aktualnie trwa airdrop ESP?

Tak. Airdrop trwa od 22 grudnia 2025 r. do początku 2026 r. i obejmuje ponad 30 ścieżek kwalifikacji. Liczy się aktywność on-chain na rollupach zintegrowanych z Espresso, interakcje z partnerami oraz udział w programach dla twórców. Rejestracja wymaga połączenia portfela EVM, konta X oraz przejścia Proof of Humanity. Część kryteriów może pojawić się później.

Gdzie dziś handluje się ESP i na co uważać?

ESP pozostaje w fazie pre-market. Płynność jest ograniczona, a dużych listingów na giełdach scentralizowanych jeszcze nie ma. W praktyce oznacza to, że poślizg cenowy jest ważniejszy niż krótkoterminowe wykresy. Dla większości uczestników kluczowe będzie, kiedy pojawi się głębsza płynność i jaka część podaży faktycznie trafi do obrotu.